Spondyloartropatie

Spondyloartropatie zapalne to grupa chorób, w których przebiegu występują objawy zapalenia stawów kręgosłupa i – równocześnie – zapalenia stawów „obwodowych” (stawów kończyn). Odróżnia się dwie postacie spondyloartropatii: osiową – gdy przeważają objawy ze strony kręgosłupa i obwodową.

Do omawianych chorób należą:

• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
• łuszczycowe zapalenie stawów,
• reaktywne zapalenia stawów (związane z niektórymi przebytymi infekcjami),
• zapalenia stawów towarzyszące zapaleniom jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego i Crohna).

W niektórych przypadkach, szczególnie w początkowym okresie choroby, trudno ustalić rozpoznanie, ale cechy kliniczne przemawiają za spondyloartropatią. Rozpoznaje się wówczas – do czasu wyjaśnienia – spondyloartropatię „niesklasyfikowaną”. We wszystkich wymienionych chorobach oprócz zapalenia stawów częste są objawy narządowe – np. zapalenie błony naczyniowej oka.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa

w skrócie ZZSK, synonimy: choroba Bechterewa, choroba Marie-Strümplla-Bechterewa, łac. spondylitis ankylopoetica, spondyloarthritis ankylopoetica, ang. ankylosing spondylitis) – zaliczana do seronegatywnych spondyloartropatii, przewlekła, postępująca choroba tkanki łącznej, o podłożu autoimmunologicznym, obejmująca drobne stawy międzykręgowe, więzadła międzykręgowe oraz stawy krzyżowo-biodrowe, prowadząca do ich stopniowego usztywniania. ZZSK jest procesem zapalnym, przewlekłym, postępującym z okresami zaostrzeń i długotrwałych remisji.

Objawy

Choroba występuje częściej u mężczyzn (2-3 razy) w wieku młodym i średnim. Również jej przebieg jest cięższy u mężczyzn. Choroba rozpoczyna się powoli i stopniowo postępuje. Szacunkowe dane epidemiologiczne wskazują, że odsetek zachorowań na ZZSK w Polsce waha się od 0,05 do 0,23%.[2] Początek choroby jest zwykle niezauważalny. W fazie wczesnej można zaobserwować:
- tępy ból w okolicy lędźwiowej promieniujący do pośladków
- nasilanie objawów bólowych w nocy i nad ranem
- bóle obustronne, nasilające się w spoczynku
- poranną sztywność kręgosłupa
- ogólne osłabienie
- stany podgorączkowe
- brak apetytu
- spadek masy ciała

W miarę rozwoju choroby do powyżej wymienionych symptomów dołączają kolejne. Najczęstsze objawy stawowe to: ból dolnego odcinka pleców lub w okolicy pośladków, zwykle symetryczny, nasilający się w godzinach nocnych, zmniejszający się po aktywności fizycznej i narastający w unieruchomieniu nasilenie bólu klatki piersiowej podczas oddychania (ból promieniuje od kręgosłupa wzdłuż żeber) ograniczenie, a następnie unieruchomienie odcinka szyjnego kręgosłupa stopniowo postępujące dolegliwości bólowe w innych odcinkach kręgosłupa, piersiowym i szyjnym zajęcie stawów proksymalnych (około 25%), zwykle większych stawów, rzadko drobnych ból pięt (około 40%) ból i obrzęk okolicy stawów mostkowo–obojczykowych[potrzebny przypis] ból i sztywność w okolicy żeber

Łuszczycowe zapalenie stawów

Łuszczycowe zapalenie stawów to inaczej łuszczyca stawowa (psoriatic arthritis) – zapalne schorzenie stawów, współistniejące w przebiegu łuszczycy. Zapada nas nią 20-30 proc. chorych na łuszczycę. Choroba najczęściej rozpoczyna się między 30 a 55 rokiem życia, może jednak wystąpić również u dzieci.

Zapalenie stawów może towarzyszyć różnym rodzajom łuszczycy. Zwykle jest to jednak łuszczyca zwyczajna. U około 68 procent pacjentów łuszczyca wyprzedza pojawienie się łuszczycowego zapalenia stawów. Natomiast w pozostałych przypadkach najpierw pojawia się zapalenie stawów, a dopiero potem łuszczyca (nawet w kilkanaście lat po ujawnieniu się zapalenia stawów). U części chorych zmiany skórne i stawowe rozpoczynają się mniej więcej w tym samym czasie.